Hannelore Klein-Grünberg's biografie staat centraal in deze onderwijseenheid. Het toont verschillende, centrale gebeurtenissen uit de tijd van de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog op basis van een concrete biografie. Het toont mensen in conflict- en besluitvormingssituaties, beschrijft dilemma's en illustreert transnationale levenswijzen. Het lot van de familie Klein was verbonden met de vaart van de St.Louis, een schip waarop in mei 1939 meer dan 900 Joden probeerden uit te wijken van nazi-Duitsland naar Cuba. Hoewel de passagiers uitgerust waren met geldige immigratiedocumenten naar Cuba, dat de meeste emigranten op weg naar de Verenigde Staten als een tussenbestemming beschouwden, deed zich tijdens de overtocht een verrassende verandering in hun lot voor: de Cubaanse regering verklaarde de immigratiedocumenten van de joodse vluchtelingen ongeldig en weigerde om ze aan wal te laten gaan in Cuba. De St. Louis moest terugvaren naar Europa. Vanwege de hardnekkige inzet van de kapitein, Gustav Schröder, die later door Yad Vashem werd erkend als een "Rechtvaardige onder de Volkeren", werd er op het laatste moment eindelijk een oplossing bedacht waardoor vluchtelingen konden worden toegelaten tot de landen Engeland, Frankrijk, België en Nederland. Hannelore Klein werd samen met haar familie gerekend onder de passagiers van de St. Louis en belandde uiteindelijk in Nederland. Nadat Nederland was binnengevallen, werden Hannelore en familie gedeporteerd naar Westerbork, later naar Theresienstadt en naar Auschwitz. Na de oorlog vestigde Hannelore Klein Grünberg zich in Nederland. Ze stierf in Amsterdam in 2015.
In deze les wordt de leerlingen toegangen tot het verleden gegeven met inbegrip van de subjectieve ervaring van de huidige leerlingen. Dit studiepakket is ontworpen voor leerlingen vanaf hun 15e levensjaar, van alle schooltypen.
Materialen voor de leerlingen
Materialen voor de leerlingenKinderjaren in Berlijn
- Beslissing om te emigreren
- De familie Klein leefde generaties lang in Duitsland.
- Hannelore als jong meisje, ongedateerd
- Hannelore en haar nicht Ruth
- Hannelore Klein-Grünberg vertelt over haar kindertijd
- Hannelore Klein-Grünberg vertelt over haar kindertijd [2]
- Hannelore met haar ouders Leopold en Louise Klein in juli 1937 in Johannesbad, (Tsjecho-Slowakije)
- Hannelore over haar schooltijd in Berlijn
- Kinderjaren in Berlijn
- Shabbat en Joodse feestdagen in Berlijn
Kapitein Schröder en de St. Louis
- 1000 paspoorten voor 1000 dollar per stuk
- Aankondiging van kapitein Gustav Schröder aan de passagiers van St
- Ansichtkaart van de St. Louis
- Dankbaarheid en waardering voor kapitein Schröder
- Dansen aan boord van de St. Louis
- Fragment uit de transportlijst van Joden die naar het Lloyd hotel zouden gaan.
- Gustav Schröder (1885-1959), Kapitein van de St. Louis
- Het telegram
- Kapitein Schröder
- Menukaart van 21 mei 1939.
- Passagiers in de eetzaal van St. Louis op weg naar Cuba
- Reis aan boord van de St. Louis
- Route van St. Louis.
- Schröder onderhandelt met Belgische ambtenaren over inreisvergunningen voor de joodse passagiers in de haven van Antwerpen.
- Telegram van Kapitein Gustav Schröder tot Morris Troper, de Europese directeur van JDC, die de komst van St. Louis in Antwerpen (België) aankondigt. 16 juni 1939.
- Terug in Europa
- Wanhopig plan van kapitein Schröder: Schipbreuk voor de kust van Engeland
Vervolging en 'Endlösung'
- Aankomst in Auschwitz
- Brundibár – een kinderopera in Theresienstadt
- Brundibár – Kinderopera in Theresienstadt
- Duitse troepen bezetten Nederland
- Een jongen uit Thereziënstadt over Brundibár
- Goed en kwaad in het getto – Onderwijs in getto Theresienstadt
- Hannelore in Westerbork, 1943
- Hannelore met haar ouders voor barak 15 in het doorgangskamp Westerbork
- Het Transport naar Auschwitz
- Het zelfgemaakte zeepdoosje van Reni Guttmann
- In Freiberg: "Wij jubelden innerlijk..."
- In getto Theresienstadt
- In het doorgangskamp Westerbork
- Kinderen in Theresienstadt
- Leo Blumensohn en zijn studenten komen in het doorgangskamp Westerbork, 1943.
- Leo Blumensohn met kinderen tijdens een religieuze viering in het kamp Westerbork, 1942/43.
- Van kamp tot kamp: het werkkamp Freiberg in Sachen
- Van Theresienstadt naar Auschwitz: scheiding van vader
- Van Westerbork naar Theresienstadt
Bevrijding en de tijd na de oorlog
- Arnon Yasha Yves Grünberg
- Bevrijding in Mauthausen
- Een nieuw begin in Amsterdam
- Hannelore en Ruth met hun grootvader in de zomer van 1945 in Amsterdam
- Hannelore in het jaar 1956
- Herinneringsblad voor Leopold Klein, ingevuld door Hannelore
- Herinneringsblad voor Louise Klein, geb. Tannenbaum, ingevuld door Hannelore.
- 'In Buenos Aires was jouw moeder gelukkiger geweest.'
- Nà de bevrijding
- Ná 1945: hoe gaat het verder?
- Hannelore Grünberg-Klein. Geboren in Berlijn in 1927, stierf in Amsterdam in 2015
- Terug naar Duitsland