" و در خانه و چهارسویم نام و نشانی (ید و شم) نیکو از پسران و دختران به آنها اعطاء خواهم کرد، نامی جاودانه به او خواهم داد که هرگز فراموش نخواهد شد."
(إشعیاء، فصل 56، آیه 5)
ید وشم در اورشلیم، مرکز جهانی ملـت یهود برای زنده نگهداری یادواره شش میلیون یهودی در زمان هولوکاست میباشد. این بنیاد کانون رویاروئی مداوم جامعه بشری با فاجعه هولوکاست میباشد.
ید و شم به حکم مجلس اسرائیل در سال 1953 میلادی پایه گذاری شده است. از آن زمان ید و شم مسئولیت ثبت تاریخچه قوم یهود در دوره هولوکاست و جاودان سازی سرگذشت و یاد هر یک از قربانیان این دوره را به عهده داشته و همچنین وظیفه دارد که این میراث را به نسل های آینده بسپارد.
ید و شم مقید به چهار رکن اصلی یاد بود میباشد:
مستند سازی
ید و شم مسئولیت ثبت رویدادهای هولوکاست را به عهده دارد. جهت ثبت تاریخی، دقیق و مشروح جنایاتی که نسبت به ملت یهود اعمال شده است و سپردن آن به نسل های آینده، این بنیاد میلیون ها مدارک را جمع آوری کرده و از آن نگهداری میکند.
آرشیو ید و شم شامل بزرگترین مجموعه مدارک هولوکاست در جهان می باشد. 125 میلیون سند، فیلم، 420،000 عکس و بیش از 100،000 شهادت نامه های بازماندگان، اثبات بدون تردید قتل عام و جرائمی می باشد که نازی ها و همدستانشان بر ضد انسانیت مرتکب شده اند.
کتابخانه ید و شم که بزرگترین مجموعه مدارک هولوکاست در جهان را دارا میباشد، از بیش از 112،000 سرفصل به 50 زبان و همچنین 4,000 روزنامه و دست نوشته که بسیاری از آنها از دوره هولوکاست میباشد، نگهداری می کند.
از سال 1954، ید و شم در اجرای ماموریتی که جهت جاودان سازی یاد قربانیان هولوکاست به این سازمان تفویض شده است، به نوشتن نام و جزئیات زندگینامه قربانیان بر روی ورق های شهادت و نگهداری از آنان در "تالار نام ها"، پرداخته است. تا کنون بیش از 2 میلیون از این اوراق در ید و شم جمع آوری شده است. این اوراق اساس ذخیره اطلاعات رایانه ای اسامی قربانیان هولوکاست میباشد.
مجموعه هنری و اشیاء ید و شم بزرگترین و گسترده ترین نوع خود در جهان میباشد. این مجموعه شامل ده ها هزار فقره بوده که اکثر آن در سرتاسر مجموعه موزه ای به نمایش گذاشته شده است.
تحقیق
از روز پایه گذاری ید و شم، این بنیاد اولویت خاصی را به تحقیق هولوکاست و انتشار پژوهش های انجام شده درباره آن اختصاص داده است. ماجرای هولوکاست هر روز پرداخته و گسترش مییابد و با افزوده شدن اطلاعات درباره آن سوالات هر چه بیشتری مطرح می شود، با این وجود هنوز جوانب زیادی از هولوکاست مورد بررسی و تحقیق علمی قرار نگرفته است.
موسسه بین المللی تحقیقات هولوکاست جهت تشویق و کمک به بررسی علمی و بین المللی هولوکاست و موضوعات جانبی آن بر پا شده است. این موسسه روش جدیدی را برای تحقیق هولوکاست ابداع کرده است. در این روش اسناد ثبت شده توسط عاملین فجایع در مقابل شهادت ها، مدارک، و خاطرات قربانیان و نجات یافته گان گذاشته میشود که به این ترتیب تحقیق وسعت خاصی پیدا میکند.
بخش انتشارات ید و شم تحقیقات، خاطره ها، اسناد، آلبوم ها و دفاتر، خاطرات روزانه از دوره هولوکاست را منتشر میکند. این انتشارات به هدف سپردن مشعل یادبود به نسلهای آینده، اهمیت فزونتری می یابد.
آموزش و پرورش
در سال های اخیر مرکزیت هولوکاست در جهان و به ویژه در جامعه اسرائیلی از محدوده تنگ محققین و افراد عامی راغب به آن خارج شده است.
به این علت تصمیم گرفته شد که در ید و شم آموزشگاهی جهت تعلیم هولوکاست که در جهان استثنایی می باشد، برپا شود. بر اساس خط مشی این آموزشگاه لازم است که موضوع هولوکاست نه تنها به عنوان یک رویداد بزرگ تاریخی مورد توجه قرار گیرد، بلکه باید آن را به صورت یک رویداد تاریخی که دارای مفاهیم آموزشی و اخلاقی واجب التدریس می باشد ، در نظر گرفت. در تدریس، بایستی از برخورد عرفانی با موضوع هولوکاست خودداری کرده و به جنبه آموزشی و اخلاقی آن پرداخت. به این دلیل ضروری است که آموزش را بر اساس واقعیات و شواهد تاریخی بنیاد گذاشت.
فعالیت اصلی این آموزشگاه به تدریس موضوع هولوکاست و جاودانه کردن یاد قربانیان اختصاص دارد. این فعالیت ها شامل راهنمائی و کارگاه های آموزشی حضوری برای شاگردان، معلمین و مربیان و همچنین تدریس شیوه های آموزشی مختلف به معلمان و مربیان از اسرائیل و سایر نقاط جهان، می باشد. این اهداف توسط فعالیت های گوناگون که در آموزشگاه انجام می شود، به دست می آید.
هر ساله بیش از 350،000 نفر از اسرائیل و سرتاسر جهان در فعالیت های مختلف این آموزشگاه شرکت می جویند.
جاودان سازی
ید و شم مسئولیت زنده نگهداری یاد شش میلیون یهودی که به دست نازیها و همدستانشان به قتل رسیده و هزاران جوامعی که در زمان هولوکاست نابود شدند را به عهده دارد و هدف این مسئولیت جاودانه کردن یاد آنها میباشد.
مجموعه نمایشگاهی که هزاران نفر در روز از آن بازدید میکنند، , اطلاعات مفیدی را در اختیار بازدید کنندگان قرار داده و امکان تماس زنده و اصیل با ماجرای هولوکاست را برای آنها فراهم میکند.
غرفه های نمایشگاه شامل لوازم شخصی، عکسهای معتبر، اشیاء هنری اصیل و بیانات ویدیوئی نجات یافتگان در رابطه با سرگذشت انسانی و خاص جامعه یهودی اروپا در آن دوره هولناک میباشد.
ذخیره مرکزی اسامی قربانیان هولوکاست دستاورد تلاش پیوسته ای است که به جهت جاودانه کردن اسم و سرنوشت تمامی قربانیان هولوکاست به وجود آمده است. در این ذخیره رایانه ای که در ماه نوامبر 2004 به سایت اینترنتی ملحق شده است، اسامی بیش از 3.1 میلیون یهودی نگهداری میشود.
جهت قدردانی قربانیان یهودی، جوامع، پارتیزان ها، سربازان و جنگجویان گتوها و رنج های آنها در زمان هولوکاست، در سرتاسر محوطه ید و شم بناهای یادبود مخصوصی برپا شده است.
ید و شم تنها موسسه در جهان است که افتخار و اعتبار شناسایی رسمی افراد غیریهودی که باعث نجات یهودیان در زمان هولوکاست شده اند را دارا می باشد. از اوایل دهه 60 میلادی، لقب نیکوکار جامعه بشری به بیش از 22,000 نفر از 44 کشور مختلف اعطا شده است.