اردوگاه های مرگ

"خلمنو" (Chelmno) اولین مرکز قتل عامی بود که آلمانها در خاک لهستان برپا کردند. عملیات قتل عام در این مکان در تاریخ 8 دسامبر 1941 آغاز شد و با وقفه هایی تا ژانویه 1945 ادامه داشت. اکثرأ یهودیان از گتو لودز و اطراف آن به اردوگاه "خلمنو" رانده شدند و در کامیون های گاز به قتل رسیدند. هنگامی که رانده شدگان به اردوگاه میرسیدند، آنها مجبور می شدند لباسهایشان را در آورند. وسایلشان را می گرفتند و آنها را فریب داده، سوار کامیونی میکردند که لوله اگزوز آن به کابین بار کاملا مسدود، وصل بود. درهای کامیون بسته میشد و کامیون به سوی محل دفن که در جنگلی در آن نزدیکی بود حرکت میکرد. در خلمنو تنها به وسیله سه کامیون گاز نزدیک به 300,000 یهودی و حدود 5,000 سینتی و روما (کولی ها) قل عام شدند. تنها سه یهودی از این اردوگاه جان سالم به در بردند.

پس از تنظیم نحوه عملکرد در کنفرانس وانزه، آلمانها از مارس 1942، سه اردوگاه مرگ در مرز شرقی "گنرال گوورنمنت" نزدیک خطوط اصلی قطار بر پا کردند: اردوگاه بلزتس در مارس  1942 برپا شد و تا دسامبر همان سال فعال بود. در بهار 1943 سوزاندن جنازه ها برای از بین بردن  آثار کشتار آغاز شد (عملیات 1005). اردوگاه سوبیبور دردو مقطع زمانی فعال بود: از مه تا  ژوئیه 1942 و از اکتبر 1942 تا اکتبر 1943. اردوگاه تربلینکا از ژوئیه تا اوت 19433 فعال بود.

این اردوگاه ها برای اجرای قتل عام سیستماتیک و دسته جمعی یهودیان مرکز اروپا در چارچوب برنامه راه حل نهایی برپا شده بود. در این اردوگاه ها اتاقهای دائمی به هدف قتل با گاز ساخته شده بود و در آنها عملیات "گزینش" صورت  نمیگرفت. با رسیدن قطارهای حامل رانده شدگان، قربانیان – مردان، زنان و کودکان-  مستقیما به سوی مرگ فرستاده می شدند. در این سه اردوگاه حدود 1,700,000 یهودی قتل عام شدند؛ که اکثر آنها از لهستان بودند.

شیوه قتل یکسان بود: تزریق دی اکسید کربن از موتورهای گازوییلی بزرگ به داخل اتاق های  کاملا بسته. قربانیان عریان که به داخل سلول های  گاز چپانده شده بودند پس از دقایقی اندک در اثر خفگی میمردند. جنازه های آنها به دست مأموران کوماندوی ویژه یهودی به داخل گودال های بزرگ پرتاپ شده  و در آنجا سوزانده میشد تا آثار و شواهدی  باقی نماند. کل عملیات قتل از آغاز تا اتمام، تنها چند ساعت طول میکشید و اردوگاه روزانه به چند مورد انتقال رسیدگی میکرد.

مایدانک (Majdanek) در اواخر 1941 برپا شد. از این اردوگاه برای جذب اسیران جنگی شوروی و به عنوان اردوگاه جمع آوری لهستانی ها استفاده میشد. در 1942 در این اردوگاه سلول های گاز و کوره های آدم سوزی ساخته شد و در بهار 1942 در این اردوگاه هزاران یهودی اسلواکی، چکی، آلمانی و لهستانی تبار به قتل رسیدند. این اردوگاه تا آزاد سازی منطقه لوبلین به دست ارتش شوروی ژوئیه 1944 فعال بود. در مایدانک حدود 78,000 نفر به قتل رسیدند.

تنها تعداد کمی از ساکنان اردوگاه های باقی مانده در 1944- آشویتس، مایدانک و خلمنو - برای کار به اردوگاه هایی که برای نیاز ارتش آلمان و نیاز های صنعتی فعالیت میکردند، فرستاده شدند. تعداد اندکی از این افراد برای انجام وظیفه در فرایند قتل عام، انتخاب شدند. وظایفی مانند: طبقه بندی و بسته بندی لباس ها و وسایل قربانیان، بیرون آوردن اجساد از سلول های گاز، کشیدن دندانهای طلای قربانیان پس از به قتل رساندن آنان، دفن کردن مردگان و سوزاندن آنان. این یهودیان جزو یگانهای زوندرکوماندو 1005 بودند. زوندرکوماندو یگانهای ویژه ایی بودند که زندانیان آن مجبور به انجام این کارهای هولناک می شدند. این یهودیان پس از چند ماه به سلول های گاز فرستاده میشدند و زندانیان " جدیدی" جای آنان را میگرفتند.

انتقال و قتل عام تا پایان سال 1944 ادامه داشت. با وجود اینکه عملیات قتل در سلول های گاز به دستور هیملر متوقف شده بود، مرگ و میر زندانیان در اثر شکنجه، گرسنگی و بیماری های گوناگون ادامه داشت.