صلاح الدین اولقومن (Selahattin Ulkumen)

اولقومن در دوران جنگ جهانی دوم سرکنسول ترکیه در جزیره رودوس بود.

این جزیره در سپتامبر 1943 به تصرف آلمان ها درآمد. در اواخر ژوئیه 1944، حدود دو ماه بعد از پیاده شدن نیروهای متفقین در ساحل نرماندی و هنگامی که شکست آلمان ها بر همه واضح بود، آلمان ها آغاز به اخراج 1,700 نفر یهودیان این جزیره نمودند. یهودیان رودوس به مقصد آتن سوار بر کشتی شدند. پس از سفری که بیش از سه هفته به طول انجامید، این اخراجیان به اردوگاه مرگ آشویتس رسیدند. سرکنسول اولقومن موفق شد که جان 42 نفر یهودی که تنها 11 نفر از آنان تابع ترکیه بودند را نجات دهد. نجات یهودیانی که تابع ترکیه نبودند مغایر با سیاست رسمی دولت ترکیه بود که بر اساس آن تنها باید از یهودیان دارای تابعیت ترکی دفاع کرد.

اولقومن برای مثال موفق شد که جان آلبرت فرانکو را که در بین اخراجیان از پیروس به آشویتس بود را نجات دهد. اولقومن شنیده بود که همسر فرانکو دارای تابعیت ترکیه می باشد و بنابراین با اصرار بسیار وی، فرانکو را از قطار که هنوز در زمین یونان بود پیاده کردند.

خانم دیگری که بدین طریق نجات یافت، ماتیلدا تورییل نام دارد. وی که تابع ترکیه بود، با مردی یهودی از ایتالیا ازدواج نمود. او تعریف کرد که در 18 ژوئیه 1944، آلمان ها اعلام نمودند که تمامی یهودیان جزیره می باید فردای آن روز در دفتر گشتاپو حضور یابند. ماتیلدا و همسرش به آنجا آمدند، ولی در آن هنگام اولقومن به آنجا رسید و از ماتیلدا درخواست نمود که وارد دفتر گشتاپو نشود و قول داد که همسر وی را نیز آزاد کند.

اولقومن از آلمان ها آزادی اتباع ترکیه به علاوه خانواده های ایشان را درخواست نمود. او به آلمان ها متذکر شد که بر اساس قوانین ترکیه، خانواده های ایشان نیز از اتباع ترکی به حساب می روند (این امر دقیق نبود). بدین ترتیب کنسول اولقومن توانست تعداد 42 یهودی را آزاد نماید. آنان به آشویتس فرستاده نشدند و نجات یافتند.

بر اساس ضوابط کمیته یادبود نیکوکاران جامعه بشری، دیپلمات هایی که با تخلف از اوامر دولت متبوعشان، جان یهودیان را نجات داده و مقام خود را در این راه به خطر انداختند، واجد شرایط پذیرفتن عنوان "نیکوکار جامعه بشری" می باشند. بنابراین، در تاریخ 26 ژوئن 1990، ید و شم عنوان افتخاری نیکوکار جامعه بشری را به  صلاح الدین اولقومن اعطا نمود.