دادگاه نورنبرگ

محاکمه 22 نفر از سران حکومت نازی  از اکتبر 1945 تا اکتبر 1946 در حضور دادگاه بین المللی نظامی در نورنبرگ برگزار شد. متفقین، در بیانیه هایی که هنگام جنگ منتشر کرده بودند اظهار داشتند که قصد دارند جنایتکاران جنگی را به مجازات اعمالشان برسانند. هدف دادگاه، محاکمه افرادی بود که به این اعمال متهم شده بودند: جنایات علیه بشریت و صلح، طراحی، سازماندهی یا صدور دستور اجرای این جنایات. مقصود از اعطای واژه "بین المللی" به دادگاه، تاکید بر جهانی بودن حکم و اهمیت آن برای تمامی دنیا بود.

اسامی متهمان دادگاه نورنبرگ به شرح ذیل است: هرمن گورینگ (مسئول برنامه چهار ساله رایش و در راستای این اهداف، مسئول ضبط اموال یهودیان و فرمانده نیروی هوایی آلمان)، رودولف هس (معاون هیتلر در حزب نازی)، (لازم به ذکر است وی جدا از رودولف هس، فرمانده اردوگاه آشویتس است)، یوآخیم فون ریبنتروپ (وزیر خارجه)، ژنرال ویلهلم کایتل (رئیس ستاد کل نیروهای مسلح)، آلفرد روزنبرگ (وزیر امور اراضی اشغالی در شرق و از صاحب نظران و مبلغین ارشد حزب نازی)، ارنست کالتنبرونر (رئیس اداره اصلی امنیت رایش پس از مرگ راینهارد هایدریخ)، هانس فرانک (فرماندار گنرال گوورنمنت")، ویلهلم فریک (وزیر کشور رایش و پس از آن فرماندار اراضی تحت الحمایه بوهمیا و مورابیا)، یولیوس شترایخر (سردبیر "شتیرمر" و از مبلغین ارشد حزب نازی)، فریتس زاوکل (فرمانده اعزام نیروی انسانی به بیگاری)، ژنرال آلفرد یودل، مارتین بورمن (رئیس دفتر هیتلر)، فرانتس فون پاپن (معاون اول هیتلر)، آرتور سیس اینکوارت (فرماندار رایش در هلند اشغالی)، آلبرت شفر (ارشیتکت ارشد هیتلر و وزیر تسلیحات)، کنستانتین فون نویرات (اولین وزیر خارجه در دولت هیتلر و اولین فرماندار اراضی تحت الحمایه بوهمیا و مورابیا)، هیالمار شاخت (وزیر اقتصاد)، والتر فونک (وزیر اقتصاد پس از شاخت)، کارل دنیتس (فرمانده ناوگان که هیتلر پیش از خودکشی، او را به عنوان وارث خود منتسب کرد)، اریخ رادر (فرمانده ناوگان تا سال 1943)، بلدور فون شیراخ (فرمانده "سازمان نوجوانان هیتلر" و استاندار وین)  و هانس فریتشه (فرمانده تبلیغات در رادیو).

 افراد زیر نیز قرار بود محاکمه شوند: روبرت لی ( فرمانده DAF – "جبهه کار آلمانی"، بزرگ ترین سازمان در رایش آلمان)، گوستاو کروپ فون وولن اوند هالباخ (صنعتگری که حدود 100,000 کارگر اجباری در کارخانه هایش کار میکردند و جمع زیادی از آنان معادل 70,000 تا 80,000 نفر به خاطر رفتار سخت جان باختند). لی در زندان خوکشی کرد و کروپ به خاطر بیماریش محاکمه نشد.

12 نفر از متهمان، به مرگ محکوم شدند: گورینگ، ریونتروپ، کایتل، کالتنبرونر، روزنبرگ، فرانک، فریک، شترایخر، زاوکال، یودل، بورمن و سیس اینکوارت. بورمن، که دستگیر نشده بود، بدون حضور در دادگاه محکوم شد.

گورینگ در زندان خودکشی کرد و ده نفر دیگر در 16 اکتبر 1946 به دار آویخته شدند. هس، فونک و رادر به حبس ابد محکوم شدند. شفر، نویرات، دنیتس و شیراخ به ده تا بیست سال حبس محکوم شدند. پاپن، شاخت و فریتشه در دادگاه تبرئه شدند.

دادگاه نورنبرگ، اولین دادگاه در تاریخ بود که در آن، سران حکومت، دولت و ارتش، مسئول جنایاتی که در کشورشان صورت گرفته بود شناخته شدند و در دادگاهی مستقل و دارای ویژگی های بین المللی محاکمه گردیدند. آنان در دادگاه صحرایی محاکمه نشده و بر اساس رای برندگان جنگ اعدام نشدند. این دادگاه طبق قواعد قانون و عدالت و با اعطای حق دفاع به متهمین برگزار شد. قاضیان اتباع کشورهای پیروز، یعنی  شوروی، ایالات متحد آمریکا، بریتانیا و فرانسه بودند.

دادگاه رای بر این داد که تمام رهبران، تشکیل دهندگان، تحریک کنندگان و شریکان جرم که در تصمیم گیری یا اجرای برنامه مشترک یا ارتکاب جرائم شرکت کرده بودند، نه تنها مسئول اعمال خود، بلکه مسئول تمامی جنایاتی هستند که افراد دیگر در قالب (چارچوب-) اجرای این برنامه مرتکب شده بودند.

برای جلوگیری از طفره رفتن محکومین از پاسخگویی، حتی اگر امکان اثبات مسئولیت شخصی آنان در مورد جنایات وجود نداشته باشد، تصمیم گرفته شد که شرکت در سازمان جنایی جنایتکاران نازی و عضویت در سازمانهای جنایی، جنایت محسوب (شود) میشود، به عنوان مثال  عضویت در نهاد های نازی مانند پست های ارشد در حزب نازی، اس.اس.، گشتاپو و اس. ا. یکی از قاضیان شوروی تبار، تنها کسی بود که به نظر او دولت رایش، ستاد کل ارتش آلمان و فرماندهی ارشد آن نیز باید سازمانهای جنایی اعلام شوند.

 به دنبال نتایج دادگاه نظامی بین المللی، یکی از اصول تنظیم شده این بود که جنگ دفاعی در برابر تجاوز، تنها جنگ قانونی است. این اصل یکی از اصول اساسی در قانون بین المللی امروز است. اصول دادگاه بین المللی نورنبرگ، اساس دادگاه های بعدی علیه جنایتکاران جنگی دیگر در اروپا و خاور دور بود مانند دادگاههایی که آمریکاییها بین سالهای 1946-1949 در نورنبرگ علیه صنعت گران، پزشکان، دیپلماتها، حقوقدانان نازی، قاتلان گروگانها و سران آیزنتس گروپن و وزارت امور نژاد و اسکان تشکیل دادند، دادگاههایی که لهستانی ها علیه فرماندهان اردوگاههای مرگ آشویتس و تربلینکا تشکیل دادند و دادگاههای دیگر مانند دادگاه آدولف آیشمن در اسرائیل.

شهادت هایی که در دادگاه نورنبرگ داده شد، مدارکی که دادستان ارائه کرد و سایر شواهد، منبعی بی نظیر برای شناخت دوران هولوکاست و تلاش های لازم برای جلوگیری از تکرار جنایات نسل کشی است.