געטאָ לעבן (חיים בגטו)

געטאָ לעבן

עס װױנען אין אײנעם דרײַ פֿיר שכנים,
און קינדערלעך – גאָר אַ מחיה,
יעדע װײַלע װערט אַ יעלה,
און אַ קריג אַ נײַע.

זעלטן װוּ עס פֿעלט פֿון דער אונטערװעלט
מיטװױנער אין אַ דירה.
מען הערט נאָר טענות, מען שלאָגט הושענות,
מען מאַכט זיך די פּגירה.

דער איז ניט ערלעך, דער שלעכט, געפֿערלעך,
און די זײַנען סתּם גנידעס.
די זײַנען באַרײדער, זאָגן אױס פֿון חדר,
און זי האָבן פֿײַנט די דעות.

בײַ נאַכט האָט אַ חולה געמאַכט אין אַ כּלי –
איז אַרױס מיט קללות באַשקע.
איר מיט דײַן צרה װערט א כּפּרה!
זי ענטפֿערט מיט אַ פֿראַסקע!

עס פּאַטערט מיך די מאַד, מיט איר רױך און טשאַד,
מען דאַרף יענעם אױך מיטפֿילן!
װער פֿרעגט דאָ אױך דעות, שרײַט זי נערװעיִש,
זי ניט אײַנצושטילן.

אין דער צײַט פֿון קאָכן װיל יעדער שכן,
מאַכן פֿריִער זײַן אָנבײַסן,
די טראָגט האָלץ אין קיך, די שטעלט צו גיך,
מען הײבט זיך אָן צו רײַסן.

מען הערט אַ קללה עס װערט אַ בהלה,
עס קען שױן טומל קלעקן.
די װײַזט גבֿורה, צעדראַפּעט די צורה
די צװײטע אַרבעט מיט אַ שטעקן.

װען עס קומט בײַ נאַכט, װערט אַ נײַע שלאַכט,
עס קומען צוגײן די מענער.
דאַן װערט די דירה, פֿול מיט מסירה,
מען פּיקט זיך װי די הענער.

דו חזיר-פֿרעסער, מאַכסט טריף מײַן מעסער,
אַ רוח אין דײַן זײדן!
דו שטיק מסור, װילסט עסן כּשר,
טראָג זיך אין גן־עדן.

דײַן בעטל איז צו לאַנג, שטער ניט אין דורכגאַנג,
דו שמוץ ניט אײַן די דילן!
איר טומלט שױן װידער מיט אײַערע לידער,
מיט אײַער קאָרטן־שפּילן!

דער האַלט זיך אין ראַזירן, אַ פֿאָרונקל באַשמירן,
די עלעקטרע װערט אױסגעלאָשן!
האָט װער פֿון עולם געמאַכט אין די כּלים,
עס הערשט דאָרט פֿױסט און לשון.

דער הוסט און סאָפּעט, דער שלאָפֿט און כראָפּעט,
ער שרײַט: אױ לאָזט מיר שלאָפֿן!
ער כאַפּט מיט כּעס אַ שוך אַ קאַלאָש
און גלײַך אין פֿענצטער געטראָפֿן.

אָבער גאָט װעט געבן מיר װעלן דערלעבן
צו קומען אין די אַלטע הײמען.
יעדער צו זײַן קאַמער, מאַשין און האַמער
און צו זײַן קיך און קױמען.

און מאַכן אַ כּוסע און טאַקע אַ גרױסע
צום סיום פֿון געטאָ־מלוכה.
און אַלע אין אײנעם, בעל־בית און שכנים
װעלן לעבן אין נחת און מנוחה.

חיים בגטו

גרים ביחד שלושה ארבעה שכנים,
עם ילדים – איזה כיף,
מפעם לפעם משהו עולה (קורה),
ומתפתחת מריבה חדשה.

לעתים קרובות מישהו מהעולם התחתון
גר אתך בדירה.
שומעים טענות, מכים בהושענות
ועושים את המוות.

זה איננו ישר, זה רשע, נורא
ואלו הם סתם רעים.
הם רכלנים, לא שומרים סוד,
ואינם סובלים דעות אחרות.

בלילה חולה עשה בכלי
ובאשקע יצאה החוצה בקללות
את והצרות שלך שתהיו לכפרות
והיא עונה בטריקה חזקה!

מציקה לי הנערה, עם העישון
והעשן (של הסיגריות),
צריך להתחשב גם באחרים!
מי שואל אתכם בכלל, היא צועקת בעצבנות,
ולא רוצה להשתתק.

בזמן הבישול רוצה כל שכן,
להכין את ארוחתו קודם,
אחת סוחבת עץ למטבח, וממהרת לבשל,
ואז מתחילה הקטטה.

שומעים קללה ונעשית בהלה,
ומספיק כבר עם המהומה. 
אחת מראה גבורתה, ושורטת את חברתה
השנייה מכה עם מקל.

כשמגיע הלילה, מתרחש קרב חדש,
חוזרים הגברים.
אז מתמלאת הדירה בדיווחים,
ומקרקרים כתרנגולים.

אתה חזיר, עושה את הסכין לטרף,
שתכנס בך הרוח!
אתה חתיכת מלשין, רוצה לאכול כשר,
קח את עצמך לגן-עדן.

המיטה שלך ארוכה מדי, אל תפריע למעבר,
אל תלכלך את הרצפה!
אתה שוב עושה רעש עם השירים שלך,
ועם משחקי הקלפים!

אחד מתגלח, פצע מורח,
והחשמל נכבה!
מישהו עשה (צרכיו) בכלים,
וכולם צוחקים ומלגלגים.

אחד משתעל ומחרחר, אחד ישן ונוחר,
אחד צועק: תנו לי לישון!
הוא תופס בכעס נעל-מגף
ופוגע בחלון.

אבל בעזרת השם אנו נזכה
לחזור אל בתינו הישנים.
כל אחד לחדרו, מכוניתו ופטישו
ולמטבחו ותנורו.

ונרים כוס לחיים גדולה
לסיום מלוכת הגטו.
וכולם יחד, בעלי בתים ושכנים
יחיו במנוחה ובנחת.